Martin Michael Driessen – De Heilige

De heilige van Martin Michael Driessen kun je met recht een smeuïg boek noemen. Het is heerlijk om een boek te lezen waar het vertelplezier van de schrijver zo vanaf spat. Vanaf de openingsalinea ga je helemaal mee in deze hedonistische schelmenroman:

‘In de tijd dat ik een kind was dachten velen dat ik een heilige was, of voorbestemd het te worden. Een overtuiging die in de loop der jaren geleidelijk afzwakte en ten slotte lange tijd verdween nadat ik die vrouw van de kerktoren had gegooid.’

We volgen de avonturen van Donatien, die wordt geboren in het jaar van de Franse Revolutie. Hij is een ware opportunist, niet gehinderd door enig moreel kompas. Hij bedriegt, besteelt en moordt zich een weg door het leven, waarbij hij en passant beroemde tijdgenoten tegen het lijf loopt, helpt bij het opstellen van de Schaal van Beaufort en Kaap Hoorn rondt tijdens een krankzinnige Darwinistische expeditie. Hij eindigt achter de tralies, maar zelfs daar weet hij de boel naar zijn hand te zetten. Hij zal de geschiedenis ingaan als de heilige Dieudonné van Metz.
Terwijl wij zijn verhaal lezen is Donatien zelf al een kopje kleiner gemaakt. Hij kijkt als het ware op een wolkje op ons neer en vertelt ons hoe dit toch allemaal zo gekomen is. In zijn heerlijk droge vertelstem herken je het vakmanschap van de verteller Driessen. In alle eerdere boeken die ik van hem las – Een ware held, Rivieren (ECI-Literatuurprijs 2016) en De pelikaan – weet hij allereerst een meeslepend verhaal te vertellen. Gecombineerd met zijn heldere taal en soms prettig ouderwetse woordkeuze heeft Driessen me meestal gauw te pakken. Hier gaan we eens lekker voor zitten. Tegelijkertijd heeft hij ook altijd echt wat te vertellen en zit er meer in zijn boeken dan je in eerste instantie vermoedt.
De heilige deed mij sterk denken aan Het parfum van Patrick Süskind en Het meten van de wereld en Tijl van Daniel Kehlmann. Prettige historische romans met inhoud. Net als Tijl is Donatien een schelm van het zuiverste water. Hij is zowel kinderlijk onschuldig als argeloos duivels, waardoor je haast vanzelf in zijn verhaal meegaat. Door zijn charme weet hij niet alleen vrouwen én mannen op zijn pad te verleiden, maar ook de lezer. Ach, hij heeft inderdaad wel wat dubieuze (zeg maar gerust misdadige) zaken op zijn kerfstok staan, maar het blijft toch een innemende vent. Daar raakt Driessen aan een interessant punt: hoe ver ga je mee met een charmeur, ook als daar een gapende morele leegte achter schuil blijkt te gaan?
Zo kun je De heilige lezen als de meeslepende, smeuïge schelmenroman die het is (doe dat vooral!). En kun je er daarnaast de nodige dingen uit halen waar je op door kunt kauwen, elk op onze eigen wolk.

Martin Michael Driessen – De heilige
Van Oorschot, 2019
240 pagina’s