Donna Tartt – The Secret History

De zomer is de perfecte tijd om eindelijk eens dat ene dikke boek te lezen waar je steeds maar niet aan toekomt. Type Anna Karenina, Middlemarch, Oorlog en vrede, Het rood en het zwart, 2666. Dit jaar moest het voor mij The secret history worden, het debuut van Donna Tartt uit 1992 waarmee ze gelijk een internationale bestseller scoorde. The secret history werd tien jaar later gevolgd door The little friend en nog eens elf jaar later, in 2013, door The goldfinch; tot zover haar oeuvre tot nu toe. Statistisch gezien zou ze ieder moment met een nieuw boek moeten komen. Dat lezers over de hele wereld hier reikhalzend naar uitkijken is een understatement. Maar dat is iets voor de toekomst, nu gaan we terug naar Tartts debuut.

The secret history is een spannend boek. Niet als klassieke whodunnit, maar eerder een whydunnit of howdunnit. Het begint gelijk al met een moord en de rest van het boek probeer je erachter te komen wat er precies is gebeurd. Het verhaal gaat over een groepje studenten klassieke talen aan een klein, elitair liberal arts college in de bossen van Vermont. De studenten zijn de uitverkoren leerlingen van een excentrieke docent Grieks, de enige docent bij wie ze lessen volgen. Ze vormen een elitegroepje tussen de rest van het college en hebben alleen contact met elkaar en hun docent. Richard, de verteller van het verhaal, sluit zich als laatste bij het groepje aan.

Hij komt er geleidelijk achter dat zijn medestudenten – de knappe tweelingbroer en -zus Charles en Camilla, de nerveuze Francis die een familiehuis in de buurt bezit, de briljante, ietwat ouwelijke Henry en de luidruchtige, dommige Bunny – er excentrieke extracurriculaire activiteiten op nahouden. Het draait allemaal om Dionysus, de Griekse god van de wijn, maar ook van de waanzin en de roes. Intellectueel en studieus zijn ze, behalve Bunny, allemaal. Des te groter de verlokking om juist met het dierlijke in zichzelf in contact te komen. Niet de geest, maar het lichaam staat daarbij centraal. Naast de grote hoeveelheden drank, drugs en sigaretten die erdoorheen gaan proberen ze ‘s nachts de Dionysische roes te bereiken.

Een kleine, afgelegen campus tussen de bossen, een groepje briljante studenten Grieks geobsedeerd door schoonheid en roes; Donna Tartt verzamelde de perfecte ingrediënten voor een duister campusmysterie, waar liefhebbers van Harry Potter ook elementen uit zullen herkennen. Tegenwoordig is dit een populair subgenre, al dan niet met fantasy-elementen erin. Richard, die is opgegroeid in het zonnige Californië, voelt zich in het dunbevolkte, kille Vermont haast op andere planeet en is daarmee de perfecte gids om ons dit verhaal in te trekken.

Naast de sfeer en setting zet Tartt op krachtige wijze alle personages neer. Er zitten een aantal flink excentrieke types tussen en toch weet ze de bizarre opeenvolging van gebeurtenissen volstrekt geloofwaardig te maken. Hierdoor merk je dat je als lezer meegaat met zaken die, als je ze los van elkaar zou vertellen, vervreemding of walging zouden veroorzaken. Tartt trekt als schrijver aan alle goeie touwtjes en is overal volstrekt in control. Razend knap, als je bedenkt dat The secret history haar debuut is en ze het publiceerde op haar 29e.
Een spannend verhaal, een sfeervolle, lekker afgelegen setting, personages die je nog lang bij zullen blijven; ik snap heel goed dat meerdere mensen in mijn omgeving dit tot hun favoriete boek rekenen. Nu maar hopen dat haar nieuwe boek (wanneer dat dan ook verschijnen moge) aan alle verwachtingen kan voldoen.

Donna Tartt – The secret history
Vintage, 2004
Oorspronkelijk verschenen in 1992
630 pagina’s

Nederlandse vertaling:
De verborgen geschiedenis
De Bezige Bij
Vertaald uit het Engels door Barbara de Lange